Cari Oran Nedir? Hesaplanması Nasıl Yapılır, Nasıl Yorumlanır?

İktisat veya işletme bölümü öğrencilerinin karşısına sıklıkla çıkan bir terim cari oran. Aslında finansal piyasalarda yatırım yapanlar tarafından da kullanılmakta olan bir terim olmaya başladı. Peki nedir bu cari oran, neden ve nasıl hesaplanır? Gelin detayları inceleyelim.

Cari Oran Nedir ?

Öncelikle cari oran nedir sorusunu iyi anlamak için bilançoyu bilmemiz gerekmektedir. Bildiğiniz üzere bilançolar iki farklı ana kısımdan oluşmaktadır. İşletmelerin özellikle varlıklarını ve konu olan bu varlıkların hangi kaynaklar aracılığıyla alındığını göstermektedir. Bilançoda varlıkların ‘’ dönen varlıklar ‘’ ve aynı zamanda ‘’ duran varlıklar ‘’ ile 2 farklı gruba ayrıldığı görünmektedir.

Kısaca anlamanız için dönen varlıkların kısa vadeyi duran varlıkların ise uzun vadeyi kapsadığını söyleyebiliriz. Hatta işletme içerisinde yer alan likit varlıklarının tümünü gösteren dönen varlıklardır. Dönen varlıkların özellikle bir yıldan kısa olması durumunda oluşan borçların genel oranına cari oran denilmektedir.

Cari oran nedir sorusuna aynı zamanda kısa vadeli borç gruplarında ‘’ nakdi performans ‘’ hakkında detaylı bilgi veren alan olduğu bilinmektedir.

Cari Oran Nasıl Hesaplanıyor ?

Cari oran hesaplaması yapmayı isteyen kişiler öncelikle dönen varlıklar ve kısa vadeyi içeren yabancı kaynakları kullanırlar. Özellikle işlem dönen varlıkların kısa vadeli diğer yabancı kaynaklara bölünmesi sonucunda bulunmaktadır. Kısaca söylenmesi gerekirse cari oranın aynı zamanda işletmenin sermaye içerisinde yeterliliğini göstermektedir.

Tutarlı yapılan analizle işletmenin net sermayesi üzerinde net bir bilgi edinilmektedir. Net işletme sermayesi adı verilen konu işletmelerin kısa vadede ihtiyaç olan nakit rakamını ifade etmektedir. İşletmelerin kullandığı işletme sermayesi formülü aşağıda şekildedir.

Net işletme sermayesinde dönen varlıkların kısa vadeli diğer yabancı kaynaklardan çıkarılmasıyla elde edilmektedir. Yani dönen varlıklar eksi kısa vadeli diğer yabancı kaynaklar asıl basit formülü göstermektedir.

Cari Oran Nasıl Yorumlanmalı ?

Yapılan cari hesaplama sonrasında bir oran elde edilecektir. Özellikle burada bulunan oranın her birimi içeren 1 birimlik borcun karşılığında ne oranda varlığa sahip olunduğu görülmektedir. İyi bir cari orana örnek verelim. Mesela cari hesaplama sonrasında elde edilen rakam 2,5 seviyesinde ise bu gayet iyi bir sonuç olacaktır.

Çünkü elde edilen rakam şu şekilde okunacaktır. 1 TL’lik bir borca karşılık şirketin 2,5 TL’lik bir civarda varlığının olduğuna işaret etmektedir. Hatta hesaplama sonrasında 1’in altında bir rakam edildiyse işletmenin ciddi seviyede nakit sıkıntısı yaşadığını göstermektedir. Oranın her zaman 1’in üstünde seyretmesi iyi bir durumdur.

Özellikle bir çok işletme burada yer alan oranlarını yukarı seviyelere taşımaya özen gösterirler. Çünkü işletmelerin yakın zamanda yasacağı nakit sıkıntısı bir çok probleme yol açacaktır. Bu nedenle rakamların işletme özelinde 1’in üstünde olması önemlidir. Aksi taktirde şirket zor bir sürece girecektir.

Uzun ömürlü şirketlerin ve Dünya’da çok uzun zaman boyunca faaliyetini sürdüren şirketlerin rakamları oldukça yüksektir. Hatta bunun 2,5 seviyelerinde değil 10 rakamlarına kadar çıktığı görülmektedir. Buda 1 TL’lik borca karşılık şirketin 10 birimlik bir nakit varlığının olduğunu göstermektedir.

Türkiye’de büyük şirketlerin bir çoğu bu rakamları görebiliyorlar. Küçük işletmelerde bile cari hesaplamada iyi konumda olan bir çok işletme bulunmaktadır.