By 
Her ülkede yer alan merkez bankası resmi geçerlilik oluşturan faiz oranlarını belirlerken, bu oranlar vasıtasıyla aslında paranın arzını ve kısa vadeli faiz oranlarının kontrol edilmesini sağlar. Bu anlamda Merkez Bankaları tarafından alınan faiz kararları önem taşımaktadır. Bu kararlardan bir tanesi de politika faizi kararı olmaktadır.
Aslında her merkez bankası ülke piyasasında yer alan bankaların ihtiyacı olan nakit parayı sağlayabilmek için bankalara kısa vadeli borçlar verir. Bu borçları ve sağladığı fazla likiditeyi geri çekebilmek kapsamında da sağladığı borçlanma için faiz oranlarını merkez bankaları kendileri belirlerler.
Yazı İçindekiler
Politika Faiz Oranı Nedir?
Merkez Bankası bahsedildiği şekilde piyasadaki bankalarla ilgili borçlanma faizlerini bizzat kendisi belirlerken, aslında ekonomik faaliyetleri ve genel fiyat seviyelerini belirli bir etki altında tutmayı amaçlar. Yani bir nevi politik bir hareket gerçekleştirir. İşte buna bağlı olarak Merkez Bankası tarafından belirlenmiş bu faiz oranı, politika faiz oranı şeklinde adlandırılır.
Farklı bir tanıma bağlamında, Merkez Bankası tarafından kullanılan ve sunulan politika faiz oranı, piyasada bir hafta vade ile gerçekleştirilen repo işlemleri için geçerli olan faiz oranıdır.
Politika Faiz Oranı Nasıl Belirlenir?
Politika faiz oranlarının belirlenmesi için karar alma yetkisine Merkez Bankası sahip olmakla birlikte Merkez Bankası bünyesinde de Para Politikası Kurulu (PPK) bu faizin oranını belirler. Para Politikası Kurulu; Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası bünyesi altında yer almakla birlikte
- Merkez Bankası Başkanı
- Başkan yardımcıları
- Banka meclis üyeleri tarafından seçilmiş bir üye
- Merkez Bankası Başkanı tarafında önerilmesi ile birlikte Cumhurbaşkanı onayı sayesinde atanmış bir üyenin birleşimi ile oluşturulmuş bir kurulur.
Para Politikası Kurulu enflasyon hedefini belirlemek, fiyat istikrarı bağlamında para politikası belirlemek, devlet ile birlikte Türk lirasını korumak ve politika faizi belirlemek gibi birçok farklı noktada yetki ve görevlere sahiptir.
Kurul, politika faizi belirleme aşamasında orta vadede bir bakış açısı kullanır. Yani bir sonraki dönem için enflasyon görüntüsü üzerinde durarak ve ülke dışı etkileri de göz önünde bulundurarak, enflasyonda beklenmedik tepkiler yaşanmaması ve tüm politik tepkilerin de belirli bir zamana yayılması ilkesi ile kararlar verir.
Politika faizi belirlenirken Para Politikası Kurulu karar aşamasında çok geniş bir bilgi kümesi üzerinden yararlanarak çalışmalar gerçekleştirir. Örneğin, bu bilgi kümesi içerisinde piyasadaki toplam arz-talep dengesi yer alır. Devletin oluşturduğu maliye politikasının ortaya çıkardığı negatif veya pozitif göstergelere dikkat edilir.
Politika Faizi Kararları Nasıl Alınır?
Para politikası kurulu tarafından kullanılan bilgiler içerisinde ülkedeki ücret, istihdam, birim maliyetler, parasal göstergeler ve kredi büyüklükleri gibi birçok farklı bilgi yer alır. Birçok farklı alanda elde edilen verimlilik aşamaları, hem kamuda hem de siyasette bulunan enflasyon beklentileri ve ülke dışından gelebilecek etki ve şokların analiz edilmesi gibi noktalardan yararlanılır.
Hem kamu hem de özel sektörde fiyatlama yaklaşımları gibi birçok nokta kararlar üzerinde etkilidir. Ayrıca elbette ülkedeki döviz kuru ve döviz kurunu etkileyebilen tüm gelişimler ile birlikte Merkez Bankası bünyesinde bulunan ekonomik tahmin gibi birçok farklı bilgi politika faizini belirlerken etkileyici olur.
Politika Faizi Kararları Döviz Kurlarını Nasıl Etkiler?
TCMB tarafından alınan politika faizi kararları döviz kurlarını direkt olarak etkilemektedir. Enflasyon, faiz ve döviz üçlemi, günümüzde her ne kadar tartışılıyor olsa da, artan faizlerin döviz kurlarını ve enflasyonu aşağı çekeceği genel kabul edilen bir durum. Dolayısı ile politika faizi artırıldığında döviz kurlarında gerileme yaşanması beklenir.
Politika faizi düşürüldüğünde ise döviz kurlarında yukarı hareketler görülme ihtimali daha yüksek olacaktır.Tabi burada önemli olan diğer bir detay ise piyasa beklentileridir. Yani piyasa beklentisi 100 baz puan faiz indirimi iken TCMB 50 baz puan faiz indirirse bu durumda TL’nin değer kazandığı gözlenebilir.
Comments