Likidite Nedir? Likidite Türleri ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Likidite, para ve ticaret söz konusu olduğunda iki farklı şekilde ele alınır. Bunlardan ilki, ticari işlemlerde para yerine geçen ve kullanılabilen anamal, bir diğeri ise kolay bir biçimde nakde çevrilebilen varlıklardır. Bu tanım, likidite kelimesinin ifade edilmesi adına en kolay yöntemdir. Peki, gerçekte likidite nedir ve neleri kapsar? Likiditenin türleri nelerdir?

Sesteş harflerin fazlalığı nedeni ile pek çok insan likidite, likit ve nakit kavramları birbiri ile karıştırır. Açık bir şekilde ifade etmek ve dürüst olmak gerekirse, aslında likidite doğrudan doğruya nakit ile ilişkilidir. Yani bu kavramların karıştırılması, sizi çok da yanlış bir yönde yürütmez. Ekonomik anlamda likidite, nakit olmasa dahi kolayca nakde çevrilebilen eşyalar, mal ve ürünleri ifade eder. Bizler de bugün sizlere likidite kavramını ve türlerini izah etmeye çalışacağız.

Likidite Ne Demek?

Likidite, biraz önce de bahsi geçtiği üzere nakde çevrilebilen malların tamamını ifade etmektedir. Ancak, bu noktada dikkate alınması gereken asıl mesele, para yerine geçen ve kolay bir biçimde nakde çevrilebilme özelliği taşımasıdır. Likidite nedir sorusuna verilebilecek bir örnek; bir şirket otomobili. Çünkü bu tür elementler, kolay bir biçimde nakde çevrilebileceği için likidite kapsamının içerisine girer. Arsa, tarla, bina, gayrimenkul ve akla gelebilecek birçok menkul değer, yine likidite kapsamındadır. Hızla paraya çevrilebilme özelliğine sahip olan hisse senetleri, tahvil ve bonolar, altın gibi kavramlar da likit olmakla birlikte, yine likidite kapsamındadırlar.

Likidite, bir işletmenin gücünü gösteren bir kavramdır. Bu bağlamda likiditenin önemi de oldukça fazladır. Zira likidite, bir firmanın ekonomik özgürlüğü anlamını da taşıyor dersek, yanılmış olmayız. Şirketin mal varlığına, finansal özgürlüğüne, işlem ve yatırım gücüne negatif anlamda etki etmemek uğruna sahip olduğu nakit veya nakde çevrilebilen ürünler, aynı zamanda o şirketin likidite gücünü de temsil eder. Bu da ani gelişen fırsatlardan yararlanmak ya da ani gelişen negatif etkilerden kurtulmak adına büyük bir önem arz eder.

Para Piyasalarında Likiditenin Kullanımı

Para piyasaları ile ilgilenen yatırımcılar likidite kavramını oldukça sık duymaktadır. Özellikle de forex yatırımcısı iseniz takip ettiğiniz açıklamalarda, analizlerde likidite bir çok alanda karşınıza çıkabilmektedir. Örneğin, Fed Başkanı açıklamasında likiditenin artması veya azalmasına dair ipuçları veya TCMB açıklamasında yine likiditeye dair açıklamalar gelebilmektedir. Bunlara istinaden yapılan analiz ve yorumlar içerisinde likiditenin artması nedeniyle veya azalması nedeniyle şeklinde likiditedeki artış ve azalışa bağlı neden sonuç ilişkileri ortaya konulabilmektedir.

Kısaca likiditenin artmış olması para piyasalarında dolaşımda olan para miktarının arttığı anlamını taşımaktadır. Yani Fed gibi büyük merkez bankalarının para bastığı, çeşitli teşvikler uyguladığı dönemlerde dünyada likiditenin bollaştığı görülür. Tersi durumlarda yani sıkılaştırma politikaları izlenilmesi durumunda ise, likiditenin piyasada azaldığı görülmektedir.

Likiditenin Türleri Nelerdir?

Ekonomik anlamda bir şirket için çok şey ve büyük bir önem arz eden likidite, birbirinden farklı iki ana kategoride toplanır. Bu iki kategori, ‘’Likiditenin türleri nelerdir?’’ sorusunun cevabı niteliğindedir. Her iki kavram, kısaca şu şekilde ele alınır:

• Gerçek Likidite
• Teknik Likidite

Peki, bu iki kategoride ele alınan likidite, hangi anlamları taşır?

Gerçek Likidite

Gerçek likidite, tam anlamı ile olumsuzluklar için ortaya atılmış bir borç karşılama türü olarak ifade edilebilir. Bu noktada bir işletmenin tasfiyesi, bir işletmenin iflas etmesi, batması, bir şekilde sona erdirilmesi, yine aynı işletmenin tüm borçlarının karşılanması açısından likidite ihtiyacı yaratacaktır. Ortada bulunan doğmuş ve doğması muhtemel tüm borçların, bu süreçte olabildiğine hızlı ve kolay kapatmasını sağlayacak olan kavram ise gerçek likiditedir.

Gerçek likidite, şirketin tasfiyesi, kapanması, iflas etmesi vb. durumlarda şirket kasası da dâhil olmak üzere, banka mevduatları, mal varlıkları vb. tüm kavramların bir araya gelmesi, kolayca nakde dönüşebilmesi ve tüm borçların karşılanabilmesi anlamını taşır. Bu sayede borçları sona erdirebilen kavrama, gerçek likidite denir.

Teknik Likidite

Teknik likidite, gerçek likidite ile temelde ayrışan bir kavramdır. Bu anlamda teknik likidite ile gerçek likiditeyi ayıran temel fark, bir tarafta işletmenin sona erdirilmesi gerekirken (gerçek likiditede) diğer tarafta yalnızca vadesi gelmiş olan borçların ele alınmasıdır. Teknik likidite, bu cümlelerden de anlayabileceğiniz üzere, firmanın vadesi gelmiş borçlarını karşılamak üzere yeterli likiditeye sahip olup olmadığı ile ilgilidir.

Her ne kadar likidite kavramı için iki ana kategori bulunuyor olsa da işletmelerde likidite kavramına başka iki şekilde de bakılır. Bunlardan ilki hızlı bir şekilde nakde çevrilebilen likidite kavramları iken (Örn. Otomobil, gayrimenkul, hisse senedi, tahvil, bono vb. dönen varlıklar), öte yandan duran varlık olarak nitelendirilebilen stok ve uzun vadeli alacak hesaplarıdır.

Hem forex piyasasında kullanılan hem de farklı alanlarda kullanılmakta olan likiditenin ne olduğunu, türlerini ve nerelerde kullanıldığını detaylıca anlattık. Yine forex piyasaları ile ilgilenenlerin merak ettiği terimlerden olan başabaş noktası ile ilgili detaylı bir makale hazırladık ve bunu da başabaş noktası nedir sayfamızda paylaştık. O makaleye de göz atabilir ve bilgilerinize yeni bilgiler ekleyebilirsiniz. Keyifli okumalar ve bol kazançlı seanslar dileriz.