By 
Dünya ekonomilerinin yıllardır mücadele ettiği, hakkında birçok metot geliştirdiği ve oldukça önem verdiği konulardan biridir enflasyon. Öyle ki enflasyonist baskılar nedeniyle siyasi, ekonomik ve finansal birçok sistem altüst olabilmektedir. İnsanların yaşam kalitesinden, sosyal hayatına kadar birçok alanda olumsuz etkileri bulunan bu ekonomik olayı detaylı inceleyecek olursak;
Yazı İçindekiler
Enflasyon Ne Demek?
Paranın değer kaybetme eğilimi içerisinde olmasıdır. Örneğin bugün 1 liraya alınan bir emtia yarın 1.5 lira oluyor ve bu tüm mal ve hizmet fiyatlarına sirayet ediyorsa enflasyonun varlığına işaret etmektedir. Yaygın olarak enflasyonun, fiyatların yükselmesi şeklinde ifade edildiği birçok kaynakta yer almaktadır. Ancak enflasyonun ülke para biriminin değer kaybetmesi olarak ifade edilmesi de doğru bir anlatım olacaktır.
Enflasyon Neden Meydana Gelir?
Enflasyonun farklı nedenleri olabilmektedir. Bu nedenler genel anlamda iki türe ayrılır. İktisat derslerinde de karşımıza çıkan enflasyon türlerini Maliyet ve talep enflasyonu şeklinde ayırarak incelemek mantıklı olacaktır.
Maliyet enflasyonu
Üretilen mal ve hizmetlerin maliyetlerinin artmasına nedeniyle ortaya çıkan enflasyondur. Bu nedenler işgücü maliyetlerinin artması, ülke parasının yabancı paralara göre değer kaybetmesi nedeniyle ithal edilen hammadde ve ara malların maliyetinin artması olarak gösterilebilir. Maliyetlerin artması fiyatları yükselteceğinden enflasyon artışı meydana gelecektir.
Talep Enflasyonu
Talep fazlalığının arzı karşılayamama durumudur. Genelde sektör bazlı ortaya çıkmakta olup, tüm ekonomiye yayılmamaktadır. Örneğin son zamanlarda ikinci el ve sıfır otomobillere talep fazlalığı meydana gelmiş ve arzın kısıtlı olması nedeniyle araba fiyatlarında her geçen gün artış meydana gelmektedir.
Enflasyonun Zararları Nelerdir?
Esas olarak birçok zararı bulunan enflasyonun en önemli zararı insanların sahip oldukları paraların kıymetini yitirmesine sebep olmaktadır. Önceden 1.000 TL ile satın alabildiği mal ve hizmeti anlık olarak 1.000 TL den fazla para vererek satın alabilecektir. Bu durum ekonomiye yayıldığında devasa sonuçlar ortaya çıkacak, zincirleme olarak hayatın hemen her noktasında etki edecektir.
Bir diğer zararı yatımcılarda güvensizlik oluşacağından üretim yapmayı durduracak, enflasyon daha da yükselmeye başlayacaktır.
Gelir dağılımında adaletsizlikler ortaya çıkaracaktır. Zengin çok daha zenginleşip, fakir daha da fakirleşecektir.
Türkiye vs Avrupa Enflasyon Oranları
Türkiye’de yıllardan beri yüksek enflasyondan yakınılmakta. Son dönemde enflasyon oranları çift haneli rakamların altına gelmiş olsa da, bu durum vatandaşlar tarafından pek de inandırıcı bulunmamaktadır. Çünkü yükselen döviz kuru ve artan fiyatlar neticesinde enflasyon oranlarının daha fazla olduğu iddia edilmektedir. Sonuç olarak Türkiye’de şu an güncel enflasyon oranı %10-12 arasında açıklanmaktadır.
Avrupa ve Abd’de ise enflasyon oranları oldukça düşük seviyelerdedir. Özellikle ABD’de enflasyon oranlarının %2 seviyesine çıkarılması hedeflenirken bu bir türlü başarılamamaktadır. Avrupa’da da bir çok ülkede enflasyon oranı %2 altında gerçekleşmektedir. Avrupa ve ABD enflasyon oranlarını biraz yükseltmeye uğraşırken, Türkiye se enflasyon oranlarını aşağı çekmenin yollarını aramaktadır.
Enflasyon Türleri
Sürünen Enflasyon: Yıllık ortalama %10 altında görünen enflasyondur.
Aşırı Enflasyon: Yıllık ortalama %40 ila %50 bandında görünen enflasyondur.
Hiper Enflasyon: Ölçümü yapılamaz. Artık fiyatlar kontrolden çıkmış durumdadır. Günlük, hatta saatlik hatta dakikalık fiyatlar artabilmektedir.
Bu bölümde enflasyon nedir, enflasyon türleri nelerdir? Enflasyonun zararları neler gibi soruları cevaplandırdık. Bir önceki konumuzda yine bağlantılı bir başlık olan resesyon hakkında bilgilendirici bir makale paylaştık. Dilerseniz o konumuza da resesyon nedir başlığından bakabilirsiniz.
Comments