By 
Hisse senedi piyasasında tavan ve taban her sene standart yöntemler kullanılarak hesaplansa da her yıl yapılan hesaplamalarda o yılın önemli olayları ve gelişmelerine göre belirli tedbirler uygulanır. Bu tedbirler ekonomiyi alakadar eden konular içerisinden seçilirken, örneğin 2021 yılı içerisinde koronavirüs salgınına bağlı olarak borsada tavan ve taban hesaplamaları için tedbirler alındı.
2020 yılından itibaren covid-19 nedeniyle dünyadaki bütün borsalarda büyük düşüşler yaşandı. Türkiye’de de Borsa İstanbul bu durumdan etkilenirken, uzun bir süre satışlar gerçekleşti ve sonrasında bir toparlanma görüldü. Şu an güncel olarak yılın ilk çeyreği tamamlanmış olmakla birlikte borsa endeksi salgının başlamasından önceki sürece benzer bir seviyede seyrini sürdürüyor. Çünkü koronavirüs pandemisinin başlaması ile birlikte ülkemizde borsa piyasasında çok sert satışların yaşanmasını engellemek için tavan ve taban belirleme açısından bazı değişiklikler sağlandı.
2021 yılı öncesinde borsada hisse senetlerinde tavan ve taban marjı için %20 maksimum rakam uygulanırken, pandemi ile birlikte bu oran %10 olarak belirlendi. Bu bağlamda pandemi sürecinde 2021 yılı içerisinde hisse senetlerinde bir işlem günü içerisinde maksimum %10 yükseliş ve düşüş yaşanabiliyor. Buna bağlı olarak da hatırlanması gereken kural kapsamında; hisse senetleri için belirlenen tavan ve taban marjı ile birlikte bu marjın üstünde veya altında işlem sağlanamaz.
Yazı İçindekiler
Borsada Tavan Nedir, Nasıl Belirlenir?
Borsada tavan ve taban çok sık karşılaşılan kavramlar olmakla birlikte bugün bir hisse için tavan olacağı gibi bir ifade ya da bir haftadır üst üste tavan yapıyor gibi ifadeler görebilirsiniz. Çoğu zaman bir şirket yıllık karını ya da büyük bir gelişmeyi açıkladıktan sonra tavan yapar ve günümüzde uygulanan tavan marjına göre tavanı bulması hisse fiyatının %10 artış göstermesi anlamına gelir. Örneğin, bir hisse seans başlangıcında 100 fiyatında iken tavan yaptığında 110 rakamına ulaştır.
Borsada tavan hesaplaması yapabilmek için yüzde hesaplama formülü kullanılır. 2021 yılı için taban marjı %10 olduğundan dolayı bir hisse senedinin yüzde ile birlikte tavan hesabı biraz önce örnekte anlatıldığı gibi gerçekleştirir. Yani bir hisse senedinin fiyatı 100 ise taban gerçekleştirdiğinde %10 eklenerek tavan hesaplanır. Bu durumda kullanılabilecek formül için
Hisse senedi fiyatının %10’u= (Hisse senedi fiyatı/ 100) x 10 olacaktır.
Sonrasında elde edilen bu sonuç ile birlikte tavan için
Tavan=Hisse senedi fiyatı + Hisse senedi fiyatının %10’u
Formülü kullanılır.
Borsada Taban Nedir Nasıl Hesaplanır?
Borsada tavan neyse taban ise bunun tam karşıtı olacaktır. Yani 2021 yılında güncel olarak borsada taban marjı -%10 olarak hesaplanır. Bu kapsamda gerçekleştirilecek hesaplama açısından da örnek olarak bir hisse senedi 100 birim fiyat üzerinden açılış seansı gerçekleştirmişse borsada bu hisse taban yaptı gibi bir haber yapıldığında, hisse senedinin -%10 marj ile taban yaptığı anlaşılabilir.
Yine tavan uygulamasındaki gibi bir formül göz önünde bulundurulursa, taban hesaplamasında da —–%10 ile işlem gerçekleştirildiği için bir formül göz önünde bulundurulursa;
Hisse senedi fiyatının %10’u= (Hisse senedi fiyatı/ 100) x 10 olacaktır.
Sonrasında elde edilen bu sonuç ile birlikte taban için
Taban=Hisse senedi fiyatı – Hisse senedi fiyatının %10’u
Formülü kullanılır.
Comments