Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetleri belirli bir fiyat aralığında dalgalanır. Günlük fiyat hareketleri, yatırımcıları aşırı volatiliteden korumak için belirli limitlere sahiptir. Borsada Tavan fiyat, bir hisse senedinin bir işlem günü içinde ulaşabileceği maksimum seviyeyi ifade eder. 2025 yılı itibarıyla, Borsa İstanbul’da bir hisse senedinin günlük fiyat artış limiti %10 olarak belirlenmiştir. Bu oran 2020 yılında düzenlenmeden önce %20’lik bir marj fiyat söz konusuydu. Ancak yapılan düzenleme ile uzun süredir tavan-taba fiyat marjları yüzde 10 seviyesinde bulunuyor.
Bu yazıda, hisse senetlerinde tavan fiyat hesaplaması nasıl yapılır, tavan serisi ne anlama gelir ve yatırımcılar bu kavramları nasıl yorumlamalıdır gibi önemli konulara sade ve anlaşılır bir dille açıklık getireceğiz.
Yazı İçindekiler
Borsada Tavan Ne Demek?
Borsada tavan fiyat, bir hisse senedinin bir önceki işlem gününe kıyasla en fazla %10 artarak ulaşabileceği en yüksek seviyedir. Örneğin, bir hisse senedinin önceki kapanış fiyatı 100 TL ise, yeni işlem gününde en fazla 110 TL’ye kadar yükselebilir. Borsa İstanbul tarafından yapılan düzenlemelerle günlük tavan taban fiyat marjı yüzde 10 ile sınırlandırılmıştır. Yani bir hisse günlük yüzde 10 düşebilir veya %10 yükselebilir.
Hisse senedi tavan fiyatına ulaştığında:
✅ Satıcılar genellikle fiyatın artmaya devam edeceğini düşündüğünden satış yapmazlar.
✅ Alıcılar, hissenin tavan fiyatında bile kazanç potansiyeli gördüğü için alım yapmaya devam eder.
✅ Yoğun talep nedeniyle hisse senedi tavan seviyesinde “kitlenebilir” ve işlem hacmi düşebilir.
Hisse Senedi Tavan Fiyatı Nasıl Hesaplanır?
Tavan fiyat hesaplaması oldukça basittir:
Formül:
Eğer matematiksel işlemlerle uğraşmak istemiyorsanız otomatik tavan fiyat hesaplayıcıları da kullanabilirsiniz. Bu anlamda internette en doğru hesaplama aracı olarak bizim dikkatimizi çeken buradaki tavan hesaplama modülü oldu. Elinizdeki lot miktarını ve anlık hisse fiyatını yazdığınızda tavan fiyatı otomatik olarak hesaplıyor. Ayrıca tavan serisi hesaplamasını da basit ve hızlı bir şekilde yapabiliyorsunuz.
Örnek Hesaplama:
- Önceki kapanış fiyatı: 75 TL
- %10’luk artış: 75 TL × 0.10 = 7.5 TL
- Tavan fiyat: 75 TL + 7.5 TL = 82.5 TL
Bu durumda, hisse senedinin yeni işlem günü için tavan fiyatı 82.5 TL olur.
Tavan Serisi Nedir?
Bir hisse senedi peş peşe birkaç gün tavan fiyatına ulaşırsa, bu duruma tavan serisi denir. Tavan serileri, genellikle yatırımcı ilgisinin yoğun olduğu hisse senetlerinde görülür.
Tavan serisi, genellikle aşağıdaki nedenlerle oluşur:
✔️ Şirketin açıkladığı olumlu finansal raporlar
✔️ Yeni iş anlaşmaları veya projeler
✔️ Sektörde yaşanan olumlu gelişmeler
✔️ Yatırımcıların yoğun ilgisi ve spekülatif hareketler
Tavan Serisi Hesaplama Nasıl Yapılır?
Bir hissenin peş peşe kaç gün tavan yaparak ne kadar yükselebileceğini hesaplamak için bileşik getiri formülü kullanılır:
Örnek Hesaplama (5 Günlük Tavan Serisi İçin):
- Mevcut fiyat: 30 TL
- Artış oranı: 10% (0.10)
- Gün sayısı: 5
Bu hesaplamaya göre, 30 TL’den işlem gören bir hisse, 5 gün üst üste tavan yaparsa fiyatı yaklaşık 48.32 TL’ye ulaşabilir.
Hissenin Tavan Kitlemesi Ne Demek?
Bir hisse senedi tavan fiyatına ulaşıp burada işlem görmeye devam ediyorsa ve satıcılar hisseyi bu fiyattan satmak istemiyorsa, bu duruma tavan kitlemesi denir.
Tavan kitlemesi genellikle:
🔹 Hissenin gelecekte daha fazla yükseleceğine dair beklentilerin olduğu dönemlerde görülür.
🔹 Alıcıların hisseyi tavan fiyatında bile almak için yoğun talep oluşturduğu durumlarda ortaya çıkar.
🔹 Şirketle ilgili olumlu haberlerin etkisiyle yatırımcı ilgisinin arttığı anlarda yaşanır.
Eğer bir hisse tavan kitlemesi yaşarsa, alım emirleri birikir ve hissenin fiyatı düşmez. Ancak, tavan kitlemesi devam ettiği sürece işlem hacmi düşük kalabilir, çünkü satıcılar satış yapmadıkça alım işlemi gerçekleşmez.
Hissenin Tavan Bozması Nedir?
Hisse senetlerinin borsada tavan bozması, bir hisse senedinin tavan fiyatına ulaştıktan sonra bu seviyede kalamayıp düşüş göstermesi anlamına gelir.
📌 Neden Tavan Bozulur?
➡️ Satış baskısının artması: Yatırımcılar kar realizasyonu yapmak isteyebilir.
➡️ Piyasa koşullarının değişmesi: Genel borsa endeksi düşüşe geçerse tavan yapan hisseler de etkilenebilir.
➡️ Hisse ile ilgili olumsuz haberlerin çıkması: Beklenmedik gelişmeler yatırımcıları satış yapmaya itebilir.
Tavanda Bekleyen Lot Nedir?
Bir hisse tavan fiyatına ulaştığında, alıcılar genellikle bu seviyede alım yapmak için sıraya girer. Ancak, satış emirleri gelmezse, bu emirler beklemeye alınır. İşte bu bekleyen alım emirleri “tavanda bekleyen lot” olarak adlandırılır.
✅ Tavanda bekleyen lot sayısı yüksekse: Hisseye olan talebin çok fazla olduğunu gösterir.
❌ Tavanda bekleyen lot sayısı azalırsa: Alıcı ilgisinin düşmeye başladığını gösterebilir.
Tavan Serisinde Nelere Dikkat Edilmeli?
📌 Her tavan serisi kazanç garantisi vermez. Hisse senetleri spekülatif hareketlerden etkilenebilir.
📌 Tavan serisi bir noktada sona erer. Uzun süre üst üste tavan yapan hisseler, düzeltme hareketiyle geri çekilebilir.
📌 Risk yönetimi şarttır. FOMO’ya (kaçırma korkusuna) kapılmadan, bilinçli yatırım yapmak önemlidir.
Sonuç olarak toparlayacak olur isek, borsada tavan fiyat uygulaması hisse senedi bazlı bakıldığında günlük hissenin yükselebileceği maksimum sınırı belirlemektedir. Bu da Borsa İstanbul tarafından 2025 yılı için %10 olarak belirlenmiştir. Tavan hesaplamasını bilmek, yatırımcıların daha bilinçli işlem yapmasına yardımcı olabilir. Ancak, tavan serisi her zaman sürdürülebilir olmayabilir. Özellikle 2025 yılında yapılan halka arzlarda tavan serileri pek uzun soluklu olmayabiliyor diye de yatırımcıları uyarmamızda fayda olacaktır.
Özetle:
✔️ Tavan fiyat, hisse senedinin günlük ulaşabileceği maksimum seviyedir.
✔️ Tavan serisi, hisse senedinin üst üste tavan yaparak yükselmesi durumudur.
✔️ Tavan kitlemesi, alıcı ilgisinin yoğun olduğu anlarda görülür. Bu durumda hissede satıcı yok alıcı ise çoktur. Dolayısı ile hisse fiyatı tavana kitlemiş olur.
✔️ Tavan bozması, hissenin tavan seviyesinden düşüş göstermesidir. Bu durumda tavan fiyatta alıcıdan fazla satıcı olur. Dolayısı ile hisse tavan fiyatta kalıcı olamaz ve tavan bozmuş olur.
Borsada başarılı olmak için, yalnızca fiyat hareketlerini değil, piyasa dinamiklerini de iyi analiz etmek gerekir. 🧐💹
Bir yanıt bırakın