ECB Nedir, Görevleri Nelerdir? ECB Kararları Piyasaları Nasıl Etkiler?

European Central Bank’ın kısaltması olan ECB, Avrupa Birliği Merkez Bankası anlamına gelir. Avrupa Birliğini oluşturan ülkelerin kullanmakta olduğu ortak para birimi olan Euro’nun yönetiminden sorumludur. 19 üyeli Avrupa Birliği ülkesinin para politikalarını belirlen, fiyat istikrarı sağlayan ECB dünyanın en güçlü merkez bankaları arasında yer almaktadır.

Avrıpa Birliği Merkez Bankası (ECB)’ nin küresel piyasalar ve dünya ekonomisi üzerindeki temel etkilerini anlamak için ECB nedir, ne zaman kuruldu sorularını yanıtlayarak görevlerini inceleyelim.

ECB Ne Zaman Kuruldu?

Amsterdam Antlaşması ile temelleri atılan Avrupa Birliği Merkez Bankası, 1 Haziran 1998’ de Frankfurt, Almanya merkezli olarak kurulmuştur. ECB’nin görev ve sorumlulukları öncesinde 1992 Maastricht Anlaşması ile düzenlenmiştir. Başlangıçta 11 ülkeyi kapsayan para politikası görevleri diğer AB ülkelerinin de katılımıyla 19’a çıkmıştır. Avrupa para birliği ve ekonomisi kapsamında kurulan kurumun merkezi günümüzde Frankfurt Euro kulesinde bulunmaktadır.

Frankfurt merkez binasında genellikle ayda iki kere toplanan ECB Yönetim Kurulu, para politikası çerçevesinde alınan kararları açıklar. Bu açıklamalar altı haftada bir düzenlenen basın toplantılarında ayrıntılarıyla aktarılmaktadır.

Avrupa Birliği Merkez Bankası’nın Temel Görevleri

Euro bölgesine para politikalarının belirlenmesi, euronun alım gücünün korunması, Merkez Bankası sisteminin denetimi ve AB ülkelerin para arzının düzenlenmesi ECB’nin sorumluluğundadır. Özetle; euronun değerini ve fiyat istikrarını korumak Avrupa Merkez Bankası’nın temel görevleri arasındadır.

ECB Avrupa Merkez Bankası görev ve yetkileri, ECB faiz kararı piyasaları nasıl etkiler

AB Merkez Bankası, döviz rezervinin saklanması, Euro ihracının onaylanması ve kambiyo rejiminin yürütülmesi gibi görevlerini yerine getirirken üye ülkelerin Merkez Bankaları ile işbirliği içinde çalışır. Çalışmalarını sağlıklı yürütebilmek adına siyasi etkiden bağımsız çalışır, dolayısıyla ECB’nin siyasi bağımsızlık statüsü kanunlar ile korunmaktadır. Kendi usulünü kuran uluslararası üstü bir kurum olarak görev yapar.

ECB’nin diğer görev ve sorumlulukları şunlardır:

• Euro bölgesindeki bütün bankacılık sisteminden sorumludur. Bankacılık lisansı verme, lisansı geri çekme, risk durumuna göre sermaye gereksinimlerini azaltma ya da arttırma gibi denetleme işlemleri yapma yetkisine sahiptir.
• Avrupa Birliği Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi yüzde 2 seviyesindedir. Bu doğrultuda piyasadaki para miktarını kontrol ederek istenen faiz oranları ve para miktarı için referans niteliğinde duyurular yapar.
• Bölgede istihdam yaratma ve ekonomik büyümeyi sağlama ECB’nin sorumluluk alanındadır.
• Bankaların kişi ve kurumlara vermek için kullandığı fonları ECB açık arttırma yöntemiyle banka teklifleri doğrultusunda fonlamaktadır. ECB bölgedeki banknotların tekeline sahip durumdadır.
• Ödeme sistemlerinin işleyişi ve güvenliğinin teşvik edilmesi, döviz işlemleri, döviz rezervinin doğru yönetilmesi Avrupa Birliği Merkez Bankası’nın görevleri arasındadır.

ECB Kararları Piyasaları Nasıl Etkiler?

Avrupa Bölgesindeki ülkelerin ortak para birimi olan Euro, dünyada en çok dolaşımda olan para birimlerinden biridir. Öncelikli hedefi Euro para biriminin istikrarını sağlamak olan ECB’nin aldığı faiz kararları ve uyguladığı para politikaları yalnızca bölgede yaşayanların yaşam koşullarını etkilemekle sınırlı kalmaz. Para politikalarını belirleme ve uygulama gücü bulunduran ECB kurumunun aldığı kararlar küresel piyasalar açısından da oldukça büyük önem taşır.

ECB’nin almış olduğu kararlar sermaye ve para piyasaları, bankacılık sistemleri, reel ekonomi de dahil olmak üzere tüm sektörleri doğrudan veya dolaylı şekilde yansır. Ülkeler arasındaki ticaret ve sermaye transferini etkileyen faiz politikaları, bağlantılı ülkelerin ekonomilerinde de değişikliklere sebep olur. Avrupa ülkeleri ile güçlü ticaret ilişkileri olan Türkiye’nin ekonomisi de ECB’nin sıkı para politikalarından olumsuz etkilenmektedir.

ECB kararları piyasa fiyatlarını nasıl etkiler diye baktığımızda; para politikası araçlarının kullanılmasının yanı sıra özellikle diğer merkez bankalarının yaptığı gibi faiz silahının kullanıldığı görülmektedir.

Fiyat istikrarını sağlama görevi doğrultusunda yapılan faiz arttırma ve düşürme işlemleri parasal tabanı etkiler. Parasal tabandaki daralma piyasalarda likidite azalması sorununu oluşturarak ekonomide yavaşlamaya sebep olur. Bu durum tahvil piyasasını cazip hale getirirken borsaya olan ilgiyi azaltır.

ECB Faiz Oranını Artırırsa Ne Olur?

ECB kararlarının piyasalara etkisi, özellikle faiz kararlarının açıklanmasıyla görülmektedir. Faiz kararının açıklanması ve ECB başkanın yaptığı konuşmanın ardından piyasalarda ciddi hareketlilikler görülmeye başlar. Alınan kararlar Euro değerinin yanı sıra diğer ülkelerin para birimlerine de etkiler.

Faiz artış oranı ile artışın ekonomiye etki büyüklüğü doğru orantılı olmaktadır. Faiz oranındaki artışın etkileri reel sektörde yaklaşık 6 aylık süreçte fark edilse de sermaye piyasalarında faiz artışı anlık tepki olarak yansımaktadır. Peki ECB faiz oranını arttırsa ne olur?

• Euro bölgesi ülkelerinde bankalar arası borçlanma artacağı için bu durum kredi faizlerine yansır.
• Kredi faizlerinin artmasıyla işletmelerin ve tüketicilerin borç miktarı artar.
• İç talep, yapılan harcamalar, şirket yatırımları, kar eldesi azalır.
• Yatırım yapmak cazip olmayacağından ekonomik aktivite ve ekonomik büyüme yavaşlar.
• Euronun değeri diğer para birimlerine kıyasla yükselir. Bölgede üretilen ürünlerin dış pazarlarda rekabet gücü zayıflar. Bu durum ihracatın azalmasına, ithalatın artmasına yol açar. Böylelikle Euro bölgesinde cari açık artar.

ECB’nin faiz oranlarını düşürerek parasal genişlemeyi desteklemesi durumda tüketim artarken tasarruf eğilimi azalmaktadır. Bu tür dönemlerde ekonomik büyüme pozitif eğilim gösterir. Aksi durumlarda faizin yükselmesiyle tüketicilerin tasarruf eğilimi artar ve piyasalarda üretim ve yatırım faaliyetleri yavaşlar.

ECB’den Güncel Haberler 2022

ECB’nin şu anki başkanı Christine Madeleine Odette Lagarde’dır. Bir önceki ECB Başkanı ise Mario Draghi’dir. Şu an İtalya’da başbakanlık görevini üstlenen Draghi, ECB başındayken Super Mario Draghi lakabı ile de anılmaktaydı.

ECB henüz faiz oranlarında bir artışa gitmedi. Başkan Lagarde’ın son yaptığı açıklamalar ise Banka’nın bu yıl içerisnde ufak da olsa artışlara gidebileceğine işaret etti. Çünkü İngiltere Merkez Bankası BOE faiz artırıyor. ABD Merkez Bankası FED faiz artım sürecine giriyor. Enflasyonu dizginlemek için, yatırımcılar artık ECB’den de faiz artırımları beklemeye başlamış durumda Önümüzdeki dönemde enflasyon bekleyişlerini baskılamak adına ECB’den de yeni faiz kararları görebiliriz.