Özellikle ekonomi-iktisat öğrencilerinin karşılaştığı önemli kavramlardan biridir. Ekonomik bültenlerde sıkça gördüğümüz gibi yatırımcılar için çok önemli bir kavramdır. Nominal değer, ekonominin doğasını anlamak için de önemlidir. Sıkça karşılaşılan bu kavram, nominal faiz ve nominal GSYİH gibi kullanımları da bulunmaktadır. Tabii ki, anlamak için nominal’in ne anlama geldiğine bakmalıyız. Nominal ne demek? Ne anlama geldiğine bakarsak, isimler ve yazılı olan varlıklar olabilir. Ancak, ekonomik piyasalarda nominal kullanım farklı olabilir. Nominal değer nedir? Nominal anlamı nedir ? nominal faiz nedir? nominal GSYİH nedir? Şimdi ekonomide nasıl kullanılacağına bakalım.
Finansal piyasalar için; menkul kıymetlere yazılan değeri ifade eder. Örneğin tahvil, hisse senedi, para gibi taşınır varlıklara yazılan değer nominal değerdir. Buna göre; Tahvil 500 TL olarak yazılmış ise, tahvil sahibi tarafından vade sonunda elde edilecek para 500 tl olur. Örneğin, 200 liralık banknot üzerine 200 lira yazılacak. Dolaşıma soktuğunuzda, karşılığında 200 lira mal alabilirsiniz. Nominal değer 200 TL’yi temsil ederken, gerçek değer 200 TL’dir. Ocak 2018’de 200 TL için satın alabileceğiniz şeyler ve Ocak 2019’da 200 TL’ye satın alabileceğiniz şeyler farklı olur. Fiyatlar enflasyon nedeniyle geçen zamanda artmış olabilir. Ancak, 200 TL hala 200 TL olarak işlem görmektedir. Yılda 250 ekmek alabilir ve bir yıl sonra bu sayı 200 ekmeğe düşebilir. Bu durumda, gerçek değer azalır.
Nominal Değer Nasıl Hesaplanır ?
2018 yılında 1500 TL geliri olan kişi 1 TL’den 1500 adet ekmek alabilir. Aynı kişinin gelirinin 2019’de 1800 TL’ye yükseldiğini varsayalım. Ekmeğin de adet başına 1,5 TL ye yükseldiğini varsayalım. Bu durumda, 2019’da 1,5 TL’den 1200 adet ekmek alınabilir. Kişinin nominal geliri artarken, gerçek gelir azalır. Tabii ki, nominal gelir ve reel gelir arasındaki ilişkiyi yalnızca ekmekle kurmak yanlış olur. Daha doğru bir hesaplama için, enflasyon sepeti oluşturulmalı ve nominal gelir – enflasyon üzerinden reel gelir ilişkisi kurulmalıdır. Aynı şekilde, stokta yazılan tutar nominal değerdir. Ancak, hisselerin değerlemesi sonucu, üzerinde yazılı tutardan daha fazla veya daha azına devredilebilir. Bu durumda, nominal değer ile gerçek değer birbirinden ayrılır.
Gördüğünüz gibi nominal değer hiç değişmez. Nominal faiz oranı aynı zamanda enflasyona göre ayarlanmamış faiz oranıdır. Örneğin, diyelim ki bankada bir mevduat hesabı açtınız ve paranızı ilgilendiğiniz yatırım için kullanmak istiyorsunuz. Bankanın size verdiği yıllık faiz oranı % 9 diyelim. Yıllık enflasyon oranı % 5 ise, reel faiz oranı% 4’tür. Ekonomide nominal kavram; belirli bir yıl veya dönemde düzeltilmemiş (enflasyondan arındırılmamış) veri anlamına gelir.
Comments